16 nghi thức trong tổ chức tang lễ Phật Giáo

Có những hình thức mai táng khác nhau tuỳ tập quán của từng nơi, từng cư dân. Một nghi thức tiễn biệt người quá cố theo truyền thống Phật giáo Việt Nam qua các lễ lược như sau:

• Trị quan nhập liệm:

Một người mất (chết), trút hơi thở cuối cùng. Sau đó ít nhất là 4 giờ, tốt hơn hết là sau 24 giờ, được tắm rửa sạch sẽ, đưa vào một cái hòm gỗ (quan tài) bằng một nghi thức như sau: Dùng một chén nước trong, một cây đèn nến (sáp) gắn vào một cái cây gác trên một góc hòm.

Vị gia trì sư dùng tam mật tương ưng (tay kiết ấn, khẩu đọc thần chú, Ý quán tưởng Phật) tẩy sạch quan tài và vật dụng tẩm liệm. Ðưa thi hài vào quan tài. Thi hài thường được mặt một chiếc áo Quan Âm (mền Quang Minh). Theo cổ tục có nơi còn bỏ gạo hay vàng ngọc vào miệng thi thể.

- Đóng nắp quan tài và trang trí.

Có thể bạn quan tâm: Bảng giá tang lễ Phật giáo trọn gói

• Phục hồn:

Thiết lập một bàn thờ Linh có linh ảnh, bài vị, bát nhang. Thỉnh vong linh an vị, để cho thần thức định tỉnh nhận rõ sự việc đang phải lìa thể xác. Vì theo quan niệm thần thức của người mất lúc bấy giờ đang bơ vơ, sợ sệt, chưa ý thức được đang gặp sự việc gì. Theo cổ tục dân tộc có một bát cơm (hai chén úp một), cắm lên hai chiếc đũa và một quả trứng luộc.

• Khai kinh - Tiến linh:

Thiết lập bàn Phật, thỉnh Phật chứng minh và siêu độ sự ra đi của vong giả. Tụng kinh để hương linh làm tư lương hướng Phật. Khuyến tấn hương linh quy y Phật, dứt nghiệp trần lao.

• Phát tang:

Ðể cho bà con thân bằng quyến thuộc có cơ hội từ giả biệt luận với vong giả. Một hình thức ghi nhớ ơn đức, hiếu hạnh trong gia tộc. Ðặc biệt trong nghi thức này vị gia trì sư lại dùng tam mật tương ưng chú nguyện vào tang phục và xướng: “Ngũ phục chi nhơn các thọ kỳ phục” trao cho tang gia mặc vào người. Từ giờ phút này mới chính thức báo tang, bà con thân hữu mới thăm viếng với tư cách tang lễ.

Sư Thầy làm lễ phát tang. Sau khi mặc đồ tang xong, con cháu quỳ tiếp để thầy cúng kinh và cúng cơm cho hương linh.

• Triêu điện:

Trong thời gian chưa chôn, các lễ cúng cho hương linh gọi là “điện”. Vậy triêu điện là một lễ cúng buổi sáng gần ngày đưa đám, thường dành riêng cho bà con muốn làm một lễ cúng riêng, đọc ai điếu, lời từ biệt.

• Tịch điện:

Lễ cúng buổi tối gần ngày đưa đám, thường giành cho con cháu nội tộc, để con cháu có cơ hội nói lên ơn nghĩa, những hình ảnh thân thương, tưởng niệm đến công hạnh của người quá cố. Còn thường ngày 3 buổi: sáng cúng trà; trưa, chiều cúng cơm dùng hình thức nghi lễ đơn giản gọi là “tiến linh”.

• Triệu tổ:

Lễ này thường được cử hành trước ngày di quan khoảng 2 hôm trở lại. Tang quyến thỉnh linh vị, di ảnh, bát nhang đầy đủ lễ vật đến tự đường (nhà thờ họ). Ðặt linh vị trên một cái bàn nhỏ đối diện án thờ gia tiên. Thí dụ án thờ ở phía tây, linh vị ở phía đông, con cháu tang quyến ở phía nam; cất gậy, mũ mấng đi để làm lễ cáo tổ tiên.

• Sái tịnh, nhiễu quan và quy y linh:

Trong lúc đại chúng đang tụng chú Ðại Bi, vị chủ sám dùng bình Cam Lồ vào tẩy tịnh quan tài, chú Ðại Bi vừa dứt, sám chủ thán: “Giác tánh viên minh, tùng lai trạm tịch; bổn lai nhơn ngã chi huyễn tướng, hà hữu sanh tử chi giả danh? Nhơn tối sơ nhất niệm sái thù, tùng mộng tưởng hữu tư sanh diệt.

• Cáo đạo lộ:

Lễ này thường nhờ một người hộ tang đứng cúng, được cử hành trước một hôm đưa đám, đặt bàn cúng  trước cữa ngõ, ý nghĩa xin hộ đàng cho đám táng được yên ổn thuận lợi. Có gia đình tổ chức lễ cúng thí thực và phóng sanh nữa.

• Khiển điện:

Lễ này cúng trước khi di quan, thường dành cho bằng hữu tỏ bày tâm sự, tình cảm với hương linh qua điếu văn.

• Di quan (động quan):

Lễ di chuyển quan tài đi chôn hay hỏa táng, một lễ có nhiều xúc động nhất. Trong lễ này Gia trì sư thường đội nón Tỳ Lư và cầm tích trượng để hướng dẩn hương linh. Sau nghi thức cúng cấp xong, Gia trì sư xướng: - Cung thối, thỉnh bổngg danh sanh,  thần vị, linh ảnh thăng xa.

- Chuẩn bị 2 bình bông, 2 dĩa trái cây, nước trà, rượu, nhang, 2 bộ tam sên, 2 cặp đèn cầy, ít giấy tiền vàng bạc. 1 bộ cúng cáo đầu lộ, 1 bộ cúng huyệt hoặc đài hòa táng.

- Cúng cao đầu lộ ( thầy cúng trước khi động quan)

- Làm lễ truy điệu và đọc lời cảm tạ ( Cán bộ công nhân viên chức nhà nước)

- Lễ bái quan: Anh em đạo tỳ làm lễ bái quan.Gia chủ đặt tiền thưởng trên đầu áo quan, nhiều ít tùy vào điều kiện kinh tế gia đình

• Tế độ trung: Cúng giữa đường

Trước tiên vì đường sá xa xôi, nghỉ xả hơi cho âm công (người gánh đám) lấy sức, đãi đằng ăn uống. Thứ đến để cho con cháu có dịp lễ lạy tỏ lòng hiếu thảo trong lúc nghỉ giải lao.

• Trị huyệt:

Một lễ làm tinh sạch huyệt, trước khi hạ quan tài.

Sái tịnh, trị quan, trị huyệt với ý nghĩa dùng nước Cam lồ làm tinh sạch nơi chỗ để xếp đặt thi thể, hay nơi thờ cúng. Còn có nghĩa chúng sanh nào đang ẩn trú vào nơi ấy xin đi nơi khác.

• Tạ thổ thần:

Lễ khấn vái thổ thần và những hương linh của những ngôi mộ chung quanh. Nay có huơng linh. . . cùng chung cư trú tại địa phận này.

• Nhiễu mộ:

Lễ này cử hành sau khi an táng xong; bái biệt hương linh, tạ chư Tăng, và quan khách đi dự đám táng.

• An linh:

Khi về đến nhà, chùa, an vị hương linh để hương khói thờ phụng. Ngày trước đưa về nhà, phải thiết bàn thờ riêng trong hai năm hoặc ít nhất là 100 ngày, sau mới được nhập vào bàn thờ chung với tổ tiên. Ngoài ra còn có lễ đề phan vị, đề thần chú, lễ khai môn (mở cửa mã): sau khi chôn ba ngày làm lễ khai môn để hương linh được phép ra vào.

Có thể bạn quan tâm: Tro cốt sau khi hỏa táng để ở đâu?

Những lưu ý khi tổ chức tang lễ Phật giáo

Để tổ chức tang lễ Phật giáo được diễn ra một cách trang trọng, lịch sự, tang quyến cần chú ý những việc như sau:

Hạn chế việc khóc lóc đau thương khi gia đình có người mất, cần cố gắng cử hành nghi lễ đơn giản nhưng trang nghiêm tại gia hoặc tại nhà tang lễ.

Không tụ tập đánh bài, cờ bạc để tránh quấy rầy người mất cũng như tránh việc tạo nghiệp cho bản thân.

Không nên sát sanh để cúng tế, thiết đãi rượu thịt trong thời gian diễn ra tang lễ. Gia đình nên giữ trọn trai giới để hồi hướng công đức cho người đã mất.

Gia đình cần làm việc thiện như cúng dường, in Kinh Đại Thừa, thả cá phóng sanh,… để tích đức cho vong linh.

Không ngừng niệm Nam mô A Di Đà Phật.

Không treo màn trướng, trang trí đèn đuốc xung quanh linh cửu.

Không nên sử dụng ban nhạc tây hoặc che tàng lọng. Những việc này chỉ nhằm phô trương hư vinh, là việc người Phật tử không nên làm.

Hạn chế việc đốt giấy vàng mã, mướn người khóc đám tang cũng như cấm kị việc thổi kèn, thổi sáo quá sầu thảm. Việc này dễ khiến vong linh theo âm điệu mà đi vào chốn địa ngục. Cách tốt nhất là gia đình nên thuê người hòa tấu để cúng dường Tam Bảo.

Và điều quan trọng không kém là gia chủ nên gửi lời cảm ơn sau tang lễ của Phật giáo đến những người đã tham dự đám tang, những người đã hỗ trợ và giúp đỡ,…

Xem thêm: Lời cảm tạ sau tang lễ Phật giáo

Khi người Phật giáo vừa mới qua đời cần làm gì?

Người Phật giáo vừa Lâm chung

1. Niệm danh hiệu Phật / Bồ Tát:

Lúc này mọi người trong gia đình tang quyến nên bĩnh tĩnh, nén đau thương, nhập tâm đồng lòng niệm lớn danh hiệu Phật / Bồ Tát, hồi hướng công đức niệm Phật cho người thân và tất cả chúng sanh

2. Ghi lại ngày giờ mất của người thân. (Liên hệ chùa để xem ngày giờ tẩn liệm, động quan)

3. Tắm rửa vệ sinh: dùng những động tác hết sức nhẹ nhàng tắm rửa bằng rượu hay trà, thay đồ và mặc them bộ đồ Lục phù bên ngoài. (Người nhà tự thực hiện hoặc gọi Tâm An Lạc đến để hỗ trợ thực hiện)

4. Đặt thi thể tại gian nhà trước.Đầu hướng nhìn ra cửa hoặc đầu hướng về hướng Bắc – hướng Phật Thích Ca nhập niếp bàn.

5. Sắp xếp thi thể ngay ngắn, đặt nải chuối xanh lên bụng, đặt cái bàn nhỏ phía đầu thi thể để bày lên 3 chén cơm, 1 quả trứng luộc (hoặc 1 chén cơm úp và đặt quả trứng luộc lên trên chén cơm), 4 cây đèn cầy 4 góc thi thể, không đốt nhang cho đến khi nhập liệm, không xịt dầu thơm vào thi thể.

Hướng dẫn chuẩn bị tổ chức tang lễ đầy đủ nhất

Tư vấn tổ chức tang lễ Phật giáo theo hình thức hỏa táng và an táng

Chi phí tang lễ trọn gói do Tâm An Lạc đưa ra đã bao gồm đầy đủ các dịch vụ đi kèm, để tìm hiểu chi tiết hơn, quý gia đình có thể tham khảo bài viết: Bảng giá dịch vụ tang lễ trọn gói

Có thể quý Phật tử quan tâm: Lời dẫn chương trình tang lễ Phật giáo